Lourdes Alberdi Azkoitikoa

Miren Lourdes Alberdi 1.917 urtean jaio zen Azkoitin. Bere aita alkate aukeratzeko hauteskundeetan parte hartu zuen baina... boto bategatik galdu zuen! Eta Gerra Zibila hasi zenean herritik alde egin behar izan zuten denek. Lourdesek gogoratzen du nola hasi zen eskolara eta nolako giroa zegoen orduko Azpeitian. Iraupena 5

Inazio Ernabide Zizurkilekoa

Inazio Ernabide Zizurkilen jaio zen, baina Osintxun bizi zen gerra hasi zenean. Eibarren lan egin ondoren, Bergara ere ibili zen eta 1936ko udan, legionario baten atzetik, Errepublikaren alde armak hartu zituen. Tabernaren baten ordaindu gabe atera ziren "Biba la Republika" esanez ere. Iraupena: 7:37 (Jatorrizko bideoa Youtuben Kalitate Handian -HD-)

Edurne Egino Bilbokoa

Bilbo-Bilbokoa da Edurne Egino, Barrainkua kalekoa!
San Vicente elizan bateatuta eta Begoñan lehenengo jaunartzea egindakoa. Ez dago zalantzarik.
Eskolan euskaraz ikasi zuen, Arriendar Miren andereñoarekin, eta Errotatxuetako Ikastolan: Escuelas Vascas de Errotatxueta.
Argiago berak azalduko digu bideo honetan. Iraupena 2:06

GEHIAGO JAKITEKO/EGITEKO:

• Kontsultatu Wikipedian Gerra Zibilaren gaia
• Ikusi bideo guztien jarioa Youtubeko Udabgaldua kanalean
• Jarraitu Technoratin Udaberri_Galdua etiketa

Errotatxuetako Ikastolaren argazkia 1932 urtekoa

Lore Albizu Zumaiakoa

Zumaian jaio zen Lore Albizu 1931 urtean. Bere familiarekin batera kanporatua izan zen 1937ko otsailan herria hartu zuten militarrek derrigortu zutelako. Sei urte besterik ez zeukan. Bideo honetan kontatzen digu nola izan zen. Iraupena 3:50

Felix Santorcuato Angiozarren zegoen

Elgetatik gertu, Intxorta mendien azpian, Felix Santorcuato bizi zen, Angiozar auzoan (Bergara da lurraldez).
12 urte zituen gerra hasi zenean, baina ondo gogoratzen du ikusi zuena:

• Francoren tropak nola igo ziren posizioak hartzera.
• Gorrien kanoiak nola erasotzen zuten gau-ta-egun.

Berak beldurrik pasatu ez arren, bihotzeko mugimendu bat sentitzen zuen, gabaz harri bolak etxeko teilatura erortzen zirenean: "ni gaixotu egin nintzan sustuekin".
Baina tanta batzuekin osatu zen, medikuaren gomendioak jarraituta.

Ebakuatu zutenekoa arrastrero baten

Patxi Ansolak, Lekeitiotik alde egin behar izan zutenekoa kontatzen digu: arrastrero batean ebakuatu zuten herria, Bilbon seguruago egongo zirelakoan. 1937ko udaberrian gertatu zen ebakuazioa. Iraupena 1:21

Lekeition erori ziren bonbak

Gerra Zibilean zehar Lekeition zenbait bonbardaketa egon ziren: batez ere frenteak egonkortu zirenetik Urriaren 4an altxatutako militarrak Ondarru hartu zutenetik. Patxi Ansolak faxisten hegazkinetatik jaurtitako lehen bonbak gogoratzen dizkigu bideo honetan. Iraupena 0:44

Eskolako oroimenak Patxi Ansolarekin

Gazte-gazterik joan zen Patxi Ansola Lekeitioko eskola publikora, errepublika garaian.
Bere maixu-maistrekin ikasi zuena kontatzen digu, eleizan doktrina ikasteaz gain.
Maixu batek, zuzen xamarra zena, euskaraz entzun zionean, egin zien galdera argitzen digu. Eta umeen artean esaten ziren gauzak ere. Iraupena 1:49

Martin Zabala Lemoakoa

Martin Zabala Mendexan jaio zen 1924an. Baina Lemoara bizitzen joan zen, bere amari etxe bat tokatu zitzaiolako!
Hantxe harrapatu zuen gerra zibilak, Biztibietako baserrian, eta herritik frentera pasatzen ikusi zituen lehen gudariak: bere anaia barne!
Pena sentitzen zuen: nola zihoazen jantzita eta zein armamentu gutxi zeramaten. Iraupena 4:12

Antonio Txurruka Olaldekoa

Lekeitiotik 3 kilometrotara dago Olalde, Antonio Txurrukaren jaioterria. 1924koa denez, Gerra Zibila hasi zenean 12 urte zituen Antoniok. Umeen begiekin ikusi zuen gerra giroa:

• Milizianoen entrenamenduak ikusita eurak ere egurrezko eskopetak eta ezpatak hartzen zituzten desfilatzeko
• Eskuko bonbak eta balak bide bazterrean topatu zituztenean, jolasteko zirela pentsatzen zuten.

1937ko apirilaren 26an, Gernika bonbardatu zuteneko arratsalde berean, Lekeitioko frentetik atzeraka zihoazen gudarien arma guztiak munetan botata aurkitu zituen Oleta inguruetan.

Angelita Txopitea Burgosen zegoen

Angelita Txopitea Lekeition jaio zen 1920an. Baina Gerra Zibila hasi zenean, Espinosa de los Monteros herrian zegoen, Burgosen. Bere aita arrantzalea zen eta diru gitxi zeukaten etxean. Izeba baten etxera joan zen zerbitzatzera, neskame gisan. Eta izeba Burgosera joan ohi zen udako oporrak pasatzera. Beraz...

Patxi kantari ta kontari

Patxi Ansolaren familian "beti abestuten" ibiltzen ziren: aita arotza, ama sukaldari fina, ta zortzi seme alaba... beti maite kantari. Kafe bategaz, eta aita kopatxu bategaz, edozein lekutan kantari hasten ziren. 1936ko San Juan besperan ere saltoka ibili zen suaren gainean baina...
Bere kantuak eta kontuak azaltzen dizkigu bi minutu t'erdian. Iraupena 2:36

Amarauna saioan udaberri hasieran

Udaberriaren hasieran Euskadi Irratiko Amarauna saioan, Udaberri Galdua aurkezteko beta izan dut.
Edurne Ayusoren eskutik eta Arantxa Kaltzadaren gidaritzapean, hogei minutuko tarete bat izan dut proiektuaren gorabeherak kontatzeko.
Sartagudako Oroimenaren Parkea bukatuta dagoelako, Joseba Ezeolazarekin hitzegin ondoren, Galdutako Udabarriaren dokumentala aipatu dute.
Eta ondoren Hezkuntza Sailaren babesarekin osatzen ari den material pedagogikoaren berezitasunak.
Saioa bukatu eta gutxira jendeak deitu du, parte hartzeko prest dagoela azaltzeko.
Eskerrik asko Euskadi Irratiari eta Amaraunako lankideei!

GEHIAGO JAKITEKO/EGITEKO:

• Jarraitu Amaraunaren jarioa RSS bidez Eitbn edo Teknopataren txokoan
  
• Bisitatu Galdutako Udabarriaren bloga (Galdakotar Bloga)
• Kontsultatu Wikipdian Gerra Zibilaren gaia
  

Elisa Zarandona Galdakaokoa

Artolako errotariaren alaba zen Elisa Zarandona, 1924an jaiota. Larrabetzu eta Galdakao artean dagoen auzoa da Artola. Eta gerra denboran leku estrategikoa bihurtu zen komunikazioetarako.
Elisa bizikletari trebea zen, gizon eta mutilen begiko neska gaztea.
Bere eskola denborako oroimenak ere kontatzen dizkigu, bere alaba Elisa Sagarminagarekin hizketan. Iraupena: 6:47

Lekeitioko Patxi Ansola

Patxi Ansola Erkiaga Lekeition jaio zen 1924an.
Bere familiarekin atera zen 1937ko udaberrian eta Bilbora etorri ziren babes bila. Harrezkero hiriburuan gelditu ziren bizitza osorako. Hona hemen bere txikitako oroimenak.Iraupena 2:36

Gregorio Etxebarria Leioakoa

Leioako Mendibile Barri baserrian jaio zen Gregorio Etxebarria, 1915. urtean. Bere etxeko bizimodua kontatzen du, Primo de Riveraren diktadurapean, hogeigarren hamarkadan. Elejaldeko eskolan ikasi zuena ere gogoratzen du, erdaraz noski, 14 urterekin aitari baserriko lanetan laguntzen gelditu zen arte: artoa erein, indaba batu eta labasuan erretzen zutena kontatzen digu.Iraupena: 4 min.