Maiatzaren 9an Solluben borrokan

Igandean Bermeo eta Mungia arteko borroka indartsu eta zartatsuak azaltzen dira Eguna egunkarian. Sollube gainditu eta menpean hartu behar zuten indar militarrak errepublikaren eta jaurlaritzaren aldeko mutilen eskuetatik. Eta ez zuten
ideia hobeagorik izan itsasoan zeuden untzien bateriak erabiltzea baino. Honela deskribatzen du titularrak: "Sollube'ko joaldi indartsu ta zaratatsuak
Egun osuan eten barik jardun zan mendi orretan.- Gabeko amaiketan oraindik burruka bizietan iñarduen gure gudariak.- Egazkiñen ordez artilleria erabilli eben atzo paxistak, areik be lan ugari egin eben arren.- Gure mutilak arerioari zigorrik andiena leporatzen dautse.- Sollube mendia paxista askoren ondamendi izango da".

SOLLUBEKO ESTRATEGIAREN ANALISIA
Solluben indar oso ezberdinen arteko desoreka agirian gelditzen da. Armada oso abtek dituen baliapideak (artileria, hegazkinak, itsasontziak, infanteriaz gain) eskas armatuta dagoen gudari batzuen kontra doaz: anti-aereorik gabe, artileriarik gabe, itsasindarrik gabe... egunkarian aipatzen dutenez, bayonetarekin borrokatu behar zuten, oinezkoak hurbiltzen zirenean! Honela dio:
SOLLUBE'N
Gure gudarien indarraz arrituta gagoz. Euretzaz esan daikegun guztia motz da. Eurak goratu ta txalotuteko agertu daikeguna, txiki.
Gudateko joaldirik gogorrenak Sollube alde onetan egiten dirala esaten gendun arañegun.
Joaldiok egun aretan bezin gartsu, indartsu, gordin eta zaratatsu jarraitzen eben atzo. Atzo gogorrago oraindik gure ustez.
Arerioak egazkiñak goiz-goizetik erabili zitun. Ez orraitik aurre-egunean beste. Atzoko joaldiak artilleriagaz egin zitun. Artilleria izan zan burrukalari gogorren.
Egazkiñak ondo lagundu eutsen.
Lau joaldi egin ziran atzo.
Joaldi garratzak, odoltsuak.
Paxistak tarte bat artuaz, moltso bat saru(?) nai izan ebeb alde aretatik. Ezin orraitik.
Orrelako gurari guztiak bertan bera laga-eragiteko an egozan gure gudariak.
Tankien aurrez-aurre eskuko bonbekaz eta bein baño sarriagotan bayonetiagaz bestien gorputzerako sartuaz.
Gure gudarien buru-eskintzea (eroismua) zenbaterañokua dan atzo ezagutu al izan gendun.
Guztiak gizon bat legez, arerioaren ganera jaurtiten ziran, arerio orreri bideak sarratzeko asmotan.
Gurari ori lortu ebenik ezin ukatu.
Atzeratu ala, baña arerioak gizonak galtzeagaitik ardurarik ez dau-eta, guztiak erositako gizonak diralako, barriro batu ta aurrera egiteko gogoak agertzen zitun.
Aurrerakada bakotxeko gizonak-gizon betiko jausten ziran. Ala ta be arerioa zelan edo alan batu, ta zoratuta lez, nora jo ezekiala, aurrera egiteko asmotan agerzen zan, agintariak orretaraxe beartuten ebelako.
Joaldiak joaldi, zerbait lortu eban. Baña gure gudariak aintzaz bete ziran atzoko burrukaldi gogorretan.